آرامگاه کریم خان زند یا موزه پارس شیراز + عکس
بنام خدا
کریم خان زند در زمان حکمرانی و اوج قدرت خود، از دیار باقی غافل نبود، به همین خاطر دستور داد تا در باغ نظر و روبروی ارگ شاهیش آرامگاهی به سازند. گر که در زمان حیات خویش او از این عمارت باشکوه محلی برای پذیرایی از میهمانان، سفیران خارجی و انجام مراسم رسمی و اعیاد گوناگون استفاده می کرد، ولی کریم خان در سال ۱۱۹۳ ه ق درگذشت و بنا به وصیت خودش پیکر او را در شاه نشین شرقی این عمارت به خاک سپردند. ۱۳ سال بعد ، آغا محمد خان قاجار به سبب کینه‌توزی نسبت به خاندان زند استخوان‌های کریم خان را از محل دفن خارج کرد و به کاخ گلستان منتقل کرد؛ ولی مجدداً در زمان رضا شاه استخوان‌ها نبش قبر گردید و به این مکان عودت داده شد.
عمارت کلاه فرنگی شیراز، عمارت زیبایی است که در میان باغ نظر(باغ حکومتی ) بنا شده است. باغی با سروهای آزاد، درخت‌های نارنج و بنایی با معماری کاملا ایرانی. این بنا با نظارت مستقیم کریم خان در دو طبقه با سقف شیروانی به ارتفاع 14 متر و 8 سانتیمتر به روی سکویی با ارتفاع 1 متر و 3 سانتی متر از کف باغ ساخته شد. بنایی با چهار شاه نشین و چهار اتاقک.
نقش‌های آجری، کاشی کاری و نگارگری و استفاده از آزاره‌های یک تکه که در محل زاویه هیچ برشی نداشته از ویژه گی‌های معماری این بنا است. گچ بری‌های دوره زندیه شامل مقرنس و قطاربندی‌های بسیار ساده است که توسط لایه چینی و کلاه کاری تزئین شده‌اند. نمای بیرونی عمارت کلاه فرنگی به صورت هشت ضلعی (هشت و نیم هشت) نا منظم با چهار ورودی است که در بالای ورودی ها کاشی کاری های برتخت نشستن حضرت سلیمان و منظره شکار گاه به صورت قرینه در دو ضلع دیده می شود . تزئینات کاشی، نگاره‌های گل و مرغ در بالای عمارت اسپرها و لچکیهای کاشیکاری شده بنا را مزین کرده‌اند، این نگاره‌ها به قرنیه در چهار ضلع منظرهٔ شکارگاه و روایت بر تخت نشستن حضرت سلیمان را نشان می‌دهد. چهار آب نما در چهار سوی ساختمان وجود داشته که آب نمای شمالی آن در مسیر خیابان زند قرار گرفته و تخریب شده است.
فضاهای درونی بنا شامل یک یک تالار مرکزی گنبد دار، کف با سنگفرش مرمر وچهار شاه نشین جانبی است. یک آب نمای یک پارچه از سنگ مرمر در کف فضا طراوت فضای داخلی را موجب گردیده است. یکی از ویژگی‌های تزئینات درونی بنا، کاربرد گل و مرغ شیرازی است که در نگارگری دوره زند به چشم می‌خورد.
این عمارت در تاریخ ۱۵ آذر ۱۳۱۴ با شمارهٔ ثبت ۲۴۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و در سال ۱۳۱۵ هجری شمسی به همت انجمن آثار ملی ایران و با کوشش و تلاش شادروانان علی اصغر حکمت شیرازی، علی سامی و فریدون توللی با تغییر کاربری به عنوان اولین موزه شهرستانهای کشوربا نام موزه پارس مشغول به فعالیت شد.
آثار موجود در موزه پارس به سه دوره پیش از تاریخ، دوره تاریخی و دوره اسلامی تقسیم می‌شود.
موزه پارس به عنوان قدیمی ترین موزه استان فارس آثار ارزشمندی از اشیای فلزی، سفالی، انواع سکه‌ها و مهرها و... از هزاره چهارم پیش از میلاد تا دوره معاصر را در خود جای داده است. مجموعه ۳۰ جلد قرآن به خط یحیی الجمالی الصوفی که در قرن ۸ هجری قمری در زمان شاه ابواسحاق اینجو و به دستور خاتون نوشته شده است همراه با مجموعه‌ای از نقاشی‌های آب رنگ لطفعلی صورتگر شیرازی در این موزه قرار دارد.
تابلوی معروف (کریم خان در حال کشیدن قلیان) هم در این موزه قرار دارد. در این تابلو درباریان زند مثل شیخ علی خان، صادق خان، زکی خان و لطفعلی خان زند نیز به تصویر کشیده شده‌اند. این تابلو اثر جعفر نقاش دوره زنده است. همچنین آثار نقاشان معروف دوره زندیه مثل آقا صادق، میرزا بابا نقاش باشی و جعفر به همراه آثاری از نقاشان معاصر مثل صدرالدین شایسته و میر مصور (شاگردان کمال‌الملک) به چشم می‌خورد. همچنین قلیان مینا کارى فلزى متعلق به کریمخان و دیگر اشیای متعلق به کریم خان زند، اشیا لاکی، کتب خطی، سکه‌های زندیه، قلمدان های دوره زندیه، قاب‌های آینه از سایر اشیای این موزه شهر شیراز است. شمشیر شخصى کریمخان زند نیز، که دو بیت زیر بر روی آن نوشته شده است در این موزه نگهداری می شود:
این تیغ که شیر فلکش نخجیر است شمشیر وکیل، آن شه کشورگیر است
پیوسته کلید فتح دارد در دست آن دست که بر قبضه‌ى این شمشیر است
قرآن‌هاى نفیس خطى: یکى از آنها به خط حضرت على (ع) است و به حرم مطهر شاه چراغ هدیه شده بوده است. دیگرى قرآن‌هاى خطى مربوط به سال ۷۵۴ قمری که ملکه تاش خاتون آنها را به شاه چراغ هدیه کرده است.
تعدادی از قرآن‌های تاریخی؛ به خطی منسوب به امیرالمؤمنین علی (ع)، امام حسن (ع)، امام صادق (ع) و چند تن از صحابه پیامبر (ص) و تابعین ایشان که در گذشته در مسجد عتیق شیراز نگهداری می‌شد در موزه نمایش داده می‌شود. در میان قرآن‌های این موزه می‌توان به دو قرآن منحصر به فرد اشاره کرد که در مخزن موزه نگهداری می‌شود. یکی از این قرآن‌ها خط عثمان خلیفه سوم است که چندین قطره خون وی، به هنگام قتلش روی آن ریخته شده است. قرآن دیگر یکی از قرآن‌هایی است که در قرن ششم در دروازه قرآن گذاشته شده بود.
قرآن هفده من
این قرآن در اوایل سده نهم هجری قمری به دست سلطان ابراهیم بن شاهرخ تیموری به خط محقق نوشته شد. این قرآن که ابتدا بر سردر دروازه قرآن در محل تنگ الله اکبر شیراز نگهداری می‌شد، در سال ۱۳۱۶ هجری شمسی به موزه پارس منتقل شد. در بین عوام معروف بود که هر برگ این قرآن ۱۷ من، و مجموع وزن این قرآن نیز ۱۷ من می‌باشد و این را معجزه این قرآن می‌دانستند. ویژگی‌های این قرآن به شرح زیراست:وزن قرآن ۴۰ کیلوگرم (دوجلد)
قطع قرآن ۷۲*۴۸ سانتیمتر
قطر بیش از ۲۵ سانتیمتر با ۶۰۰ برگ
هر صفحه شامل ۱۱ سطر است.
در حواشی برگ‌های آن مهر و یادگارهایی از شخصیت‌هایی در دوره‌های مختلف نگاشته شده است. این قرآن با خط محقق بسیار قوی با قلم ۳ دانگ نوشته شده است.
قباله ازدواج مستوفی الممالک: قباله های ازدواج از قرون یازدهم و دوازدهم و تصاویری از کریم خان و لطفعلی خان زند نیز در این موزه به چشم می خورد که در میان آنها می‌توان به قباله‌ای از ازدواج میرزا حسن مستوفی الممالک؛ یکی از رئیس الوزارهای مشهور تاریخ معاصر، اشاره کرد.
در ضلع غربی محوطه باغ، سنگ مدور و استوانه‌ای شکل، معروف به لوح تاریخ، نگهداری می‌شود. روی این سنگ سه کتیبه با خطوط ثلث نسخ پهلوی و خط نستعلیق مربوط به سه دوره تاریخی سلجوقی، صفوی و قاجاریه حک شده است.
در محوطه موزه پارس نقش برجسته‌هایی از پهلوانان گرزدین وند حاضر در نبرد با امپراتوری عثمانی و شخص پهلوان موسی خمیس گرزدین وند پهلوان اول ایران در دوره زندیه تا اواسط قاجاریه و سردار سپاه ایران در نبرد با امپراتوری عثمانی که از نوادگان پادشاه اساطیری ایران جمشید و یا سلطان ملکشاه محسوب می‌شود، مشاهده می‌گردد.
